Mitomani, yalan söylemeyi alışkanlık ve hastalık haline getirme durumudur. Mitomani hastalarının yalan söyleme davranışında bulunmaları patolojiktir. Mitomani hastalarına da mitoman adı verilir. Mitomani yeterince araştırılamamıştır ve bilim insanları tarafından yeterince anlaşılamamıştır.
İçindekiler
Yalan Söyleme Davranışı
Literatürde yalan söyleme davranışını üç farklı boyutun yanı sıra patolojik bir olgu olarak ele alınmıştır. Yalan söyleme davranışını üçe ayırdığımızda; beyaz yalan, gri yalan ve gerçek yalan olarak karşımıza çıkmaktadır.
Gerçek Yalan
Gerçek yalan, kötü niyet ile söylenen aldatıcı yalanlardır. Gerçek yalan vahim sonuçlar doğurabilen ve yalanı söyleyen kişiye çıkar sağlatan yönü ile karşımıza çıkar. Gerçek yalan, hedef alınan kişiyi aldatmaya yönelik söylenir ve bu yüzden ikili ilişkilerde güven problemleri yaratır. Bu yönden kişinin gerçek yalan söyleme davranışında bulunması olumsuz sonuçlar olarak karşımıza çıkmaktadır.
Beyaz Yalan
Beyaz yalan, hile amacı taşımadan ve iyi niyetle söylenilen bir yalan türüdür. Hedef alınan kişinin sıkıntıdan, üzüntüden korumak amacıyla kişinin yararı göz önünde bulunduran davranışlardır. Sonuçları itibariyle zararsızdır ve karşı tarafı koruma amacı taşımaktadır. İnsani ilişkiler yönünden kabul edilir nitelik taşımaktadır.
Gri Yalan
Gri yalan, niyet yönünden belirsiz olan yalan söyleme davranışlarıdır. Yalan iyi ya da kötü niyet taşıyarak söylenir ve sonucu itibariyle bir belirsizlik vardır. Yalandan elde edilecek faydanın da belirsiz olduğu söylenebilir. Elde edilecek sonuçlar kişilerin yorumuna bağlıdır.
Mitomani Tarihçesi
Mitomani, ilk kez 1891 yılında Anton Delbrueck tarafından tanımlanmış olup o günden beri üzerinde çok da çalışma yapılmış bir hastalık değildir.
Mitomani Hastalarının Özellikleri
Mitomani hastalarının özelliklerine baktığımızda kişi yalan söylediğinin farkında değildir ve övüngen insanlardır. Hayal güçleri ile ürettikleri düşüncelerin gerçek olduğuna inanırlar. Bu durum çocuklarda normal karşılansa da yetişkinler bakımından durumun kendisi patolojiktir. Yalan söylemeyecekleri konusunda diğer insanlara sözler verirler ve bu sözleri yerine getiremezler. Mitoman kişiler yalan söylediklerinde suçluluk ve pişmanlık duymazlar ve yalan makinesi testlerinde fiziksel reaksiyon göstermedikleri için doğru söylüyorlarmış gibi sonuç alabilirler.
Mitoman kimseler kendi yalanlarına inanırlar. Yalanlarını desteklemek amacıyla yeni yalanlar üretirler. Bu yalanların bir amacı yoktur ve mitoman kimseler bu yalanlardan bir çıkar elde etmeler. Mitoman kimselerin çok üstün bir sözel yetenekleri vardır ki bu yüzden yalanları karşısındaki bireyleri etkileyecek düzeyde olabilir. Aynı durum gerçeği söylediklerinde de gözlemlenebilir. Gerçeğin abartılarak kişilere sunulması örnek verilebilir.
Mitomani hastaları hasta olduklarının farkında değildir. Bunun sonucu olarak da kendileri doktora girmezler. Birlikte yaşadıkları diğer insanlar mitomanları psikiyatrik yardım almaları için yönlendirmeye çabalarlar.
Mitomani hastaları, kişilik bozukluğuna sahip başka insanlar gibi yalandan kar elde etmeyi ummazlar. Mitomani kişilik bozukluğunun aksine ergenlik döneminde başlar. Kişilik bozukluğu tanısı almış kişiler gibi duygusal sorunlar ile boğuşmazlar ve intihar eğilimleri görülmez.
Tedavi
Mitomani tedavisi, uzun süreli bir iştir. Mitoman ve terapist arasında yapılacak işbirliği tedavi açısından olumlu gelişmeler sağlatabilir. Mitomani hastaları, içinde bulundukları durumun farkında olmadıkları için çevreleri tarafından tedaviye zorlanabilirler ve bu durumdan dolayı tedavinin ilerlemesinde sorunlar olabilir.
Mitomaninin altında yatan problemleri tespit etmek tedavi açısından olumlu katkılar sağlayabilir. Kişinin özgüven ve özsaygı problemleri bu patolojik duruma yol açıyor olabilir. Tespit edilen problemlerin yordanması ile tedavi süreci etkin bir şekilde planlanabilir.
Mitomanlar terapistine yalan söyleme eğiliminde olabilirler ve bu durumdan dolayı tedavinin kendisi zorlaşabilir. Terapist yalanı yakaladığında mitoman durumu reddedebilir.
