Beden Dismorfik Bozukluk (BDB), psikiyatri literatüründe ayrıca vücut dismorfik bozukluk veya vücut dismorfi sendromu olarak da bilinen bir psikolojik rahatsızlıktır. BDB, bireylerin görünüşleriyle ilgili anormal bir endişe ve rahatsızlık duymasıyla karakterizedir. Bu rahatsızlık, bireyin algıladığı bir kusuru ya da kusur olduğunu düşündüğü bir alanı yoğun bir şekilde odaklanmasıyla ortaya çıkar. Somatik bozukluklar altında değerlendirilir.
BDB’ye sahip olan bireyler, genellikle gerçekte var olmayan veya başkaları tarafından önemsiz görülen bir kusuru olduğunu düşünürler. Örneğin, ciltleriyle ilgili kusurlar (akne, kızarıklık, yara izleri), yüz simetrisi, vücut şekli veya boyutu, saç, burun veya dişler gibi belirli bir vücut bölgesiyle ilgili obsesif endişeler geliştirirler. Bu endişeler, bireylerin sosyal etkileşimlerini, günlük aktivitelerini ve yaşam kalitelerini olumsuz yönde etkileyebilir.
BDB olan bireyler genellikle sürekli olarak ayna karşısında kontrol yaparlar, yoğun bir şekilde makyaj yaparlar veya vücutlarını sürekli olarak kamufle etmek için giyinirler. Ayrıca, sık sık estetik cerrahi veya kozmetik işlemlere başvurma eğilimindedirler. Ancak, bu düzeltici müdahaleler genellikle memnuniyet sağlamaz ve obsesif endişeler devam eder.
BDB’nin kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak, genetik yatkınlık, çevresel faktörler, çocukluk dönemindeki travmatik deneyimler ve beyindeki kimyasal dengesizlikler gibi faktörlerin etkisi olduğu düşünülmektedir. Ayrıca, toplumun güzellik standartları ve medyanın etkisi de BDB gelişiminde rol oynayabilir.
BDB’nin tedavisi, genellikle psikoterapi yaklaşımlarını içerir. Bilişsel-davranışçı terapi (BDT) BDB tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Terapi sürecinde, bireylerin yanlış inançlarını ve negatif düşüncelerini sorgulamaları, algılarını yeniden yapılandırmaları ve kendilerini daha objektif bir şekilde değerlendirmeleri hedeflenir. Ayrıca, stres yönetimi becerileri, duygusal düzenleme teknikleri ve beden olumlaması gibi stratejiler de uygulanabilir.
BDB tedavisi, genellikle uzun vadeli bir süreçtir ve bireylerin tedaviye devam etmeleri önemlidir. İlaç tedavisi de bazen semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir, ancak tek başına kullanılmamalıdır ve psikoterapiyle birlikte kullanılmalıdır. Erken tanı ve uygun tedaviyle, bireyler BDB semptomlarını yönetebilir ve yaşam kalitelerini iyileştirebilirler.
