kÜstünlük kompleksi, Alfred Adler tarafından açıklanmış bir kavramdır. Üstünlük kompleksi, kişinin doğuştan itibaren var olan aşağılık kompleksine dayanarak kişinin kendisini diğerlerinden daha üstün olarak ele alma ve kendini yüceltmesi durumudur. Üstünlük kompleksi yetersizilik duygusuna bir savunma mekanizması olarak ortaya çıkan üstünlük çabasının aşırıya ulaşmış boyutu olarak karşımıza çıkar.
Üstünlük Kompleksinin Nedenleri
Kişinin yaşadığı yetersizlik duygusunu kontrol edememesi, düşük benlik algısı ve aşağılık hissi üstünlük kompleksine neden olur. Kişinin yaşadığı başarısızlıklar, yetersiz olumlu dönütler de üstünlük kompleksine yol açmaktadır.
Kişi, kendi hayatını ele alırken yeteri kadar başarı sağlayamadığını düşünürse ve bunu içselleştirirse bu bir yetersizlik duygusuna neden olacaktır. Yetersizlik duygusu ile kişi kendisini kötü hissedecektir. Burada kişi bu duyguyu bastırabilmek için kendisinin üstün olduğunu düşünerek, yetersizlik duygusuna karşı bir savunma gerçekleştirecektir.
Kişi kendisini bir kahramanmış gibi görmektedir ya da sahip olduğu yeterliliklerin olduğundan daha fazla gösterme çabasına girişmesidir. Üstünlük kompleksi yaşayan insanlar, fikirlerinin diğerlerinin fikirlerine oranla daha önemli olduğunu düşünmektedirler.
Adler’e göre bu kişilerin aile, geçmiş yaşantılar vb. gibi etmenleredn dolayı toplumdan soyutlandığını ifade eder.
