Literatürde bilişsel davranışçı terapinin bazı psikiyatrik bozuklukların iyileştirilmesinde etkili sonuçlar gösterdiği açıktır. Ayrıca bilinçli farkındalık temelinde bilişsel davranışçı terapi, grupla veya bireysel bilişsel davranışçı terapinin uygulanması hakkında olan karşılaştırmaların sağaltıma olan etkileri arasında farklılıkların olduğu çalışmalar da mevcuttur.
Bilişsel davranışçı terapinin, bazı psikiyatrik bozukluklarda ilaçla birlikte daha efektif sonuçlar verebildiği, açıkça ortaya konulmuştur (Tok, Arkar, Bildik, 2016). İki tedavi türünün birlikte kullanılması, psikiyatrik bozukluk ile baş etmeye çalışan hastalar açısından faydalı sonuçlar yaratacağı açıkça ortaya konulmuştur. Elbette her psikoterapi yöntemi her psikiyatrik bozukluk için uygulanamayacak olsa da bilişsel davranışçı terapinin etkili olduğunu açıkça gösterdiği psikiyatrik hastalıklar üzerinde geliştirilmesi, BDT özelinde yeni çalışmalar yapılması gerektiği açıktır.
Bilinçli farkındalık, temelini dini bir alandan almanın yanı sıra literatürde 1970’li yıllardan itibaren etkisini hissettiren bir alandır. Bilinçli farkındalık temelli bilişsel davranışçı terapi yöntemi konusunda literatürde pek fazla çalışma bulunmamakla birlikte bazı çalışmalar, bilinçli farkındalık temelli BDT uygulamalarının etkili sonuç verdiğini gösteren çalışmalar bulunmaktadır. Bilinçli farkındalık kavramı, psikiyatrik bozuklukların tedavisi açısından yeni bir kavram olması, daha fazla çalışma yapılması gerekliliğini düşündürtmektedir.
Literatürde bilişsel davranışçı terapinin bireysel ve grup ile yapıldığı iki versiyonu da bulunmaktadır. Bu alanda hangi terapi seçeneğinin daha iyi sonuçlar verdiği konusunda çeşitli tartışmalar mevcuttur. OKB tedavisinde ağırlıklı olarak grupla bilişsel davranışçı terapi yönteminin farmakoloji ve bireysel BDT kadar etkili olduğunu gösteren çalışmalar da mevcuttur (Yurtsever ve Sütçü, 2016). Araştırmacılar, grupla veya bireysel BDT’nin etkinliğini ve yetkinliğini ortaya koyan nicel çalışmalar yapması gerektiği açıktır. Ülkemizde ve dünyada bu alanda yeterli çalışmanın bulunmaması, grupla veya bireysel BDT’nin hangisinin daha etkin ve yetkin bir seçenek olduğunu açıklığa kavuşturmamakta etkili olduğu söylenebilir.
5.1 Sonuç
Literatürde bilişsel davranışçı terapi hakkında ortaya konmuş birçok çalışma bulunmaktadır. Bilişsel davranışçı terapi, OKB, sosyal fobi, çocukluk çağı kaygı bozuklukları gibi psikiyatrik bozukluklarda etkinliğini ispatlamış bir terapi ekolüdür. Bazı psikiyatrik hastalıklarda tek başına BDT veya ilaçla tedavinin yanında BDT’nin uygulanması sağaltım için etkili sonuçlar göstermektedir.
Literatürde bilinçli farkındalık temelli BDT hakkında çalışmaların BDT’ye kıyasla daha etkin çözümler ürettiği görülmektedir. Bilinçli farkındalık temelli BDT’nin uygulandığı alanların etkili sonuçlar verildiği görülse de bilinçli farkındalığın yeni bir bakış açısı getirmesi yönünden bu alanda daha fazla çalışmanın yapılması gerektiği açıktır. Grupla ve bireysel yapılan BDT’nin etkinliği konusunda literatürde birbirinin aksini iddia eden çalışmalar olsa da OKB ve eşlik eden depresyon ve anksiyete belirtilerinin azaltılmasında grupla BDT’nin etkili olduğu açıktır. Özellikle OKB ve diğer psikiyatrik bozukluklarda grupla veya bireysel BDT’nin etkileri, sonuçları üzerine çalışma yapılması gerekmektedir. Sağaltım açısından bilişsel davranışçı terapi bireysel ve grupla uygulanması etkili sonuçlar ortaya çıkarabilmektedir.
