Uyarı: Bu yazıda intihar hakkında bilimsel unsurlara yer verilmiştir. İntihar düşünceleri ile baş etmekte zorlanıyorsanız güvendiğiniz bir yakınınızdan destek talep edin veya profesyonel desteğe en kısa sürede başvurun!
İntihar, kişinin çeşitli yöntemler kullanarak, kendi isteği ile yaşamına son verme davranışıdır. Risk faktörleri arasında alkolizm, madde bağımlılığı ve diğer psikolojik bozukluklar yer almaktadır. İntihara sebep olan bazı faktörler de, göç, sosyal güvencesizlik, hayata karşı umutsuzluk, yalnızlıktır. İntihar diğer saldırganlık yöntemlerinin aksine her yaştan bireyi etkileyebilecek, kişinin yaşamını sona erdirebilmek amacıyla kendisine yönelik saldırganlığıdır. Bu yazıda intihar olgusunu çeşitli yönlerden ele alacağız.
İntihar, kişinin istemli olarak kendi yaşamını sonlandırmasına yönelik bir davranış olup, öfke duygusunun içe dönmesi ile ortaya çıkan bir saldırganlık halidir. (Sayıl, 2008) İntihar nedeniyle ölüme baktığımızda ise Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre her kırk saniyelik sürelerde intihar nedeniyle ölüm gerçekleşmektedir.(Bkz. 2018, WHO Suicide Data)
İntihar olgusu değerlendirilirken, intihar davranışının sonucu ile ilgilenilmektedir ancak intihara sürükleyen süreçlerin ve olayların yordanabilmesi intiharın önlenmesi için önem arz etmektedir. İntihar araştırmacılarına göre intihar, intihar davranışının gerçekleştirilmesinden uzun zaman önce başlayan bir süreç olarak ele alınmaktadır.
İçindekiler
İntihar Hakkında Düşünceler
Durkheim’e göre intihar davranışı, bireyin diğer insanlarla yaşadığı çatışmalardan, ilişkilerindeki bozukluklardan kaynaklanmaktadır. Durkheim, intihar etme davranışının psikolojik faktörlerini gözardı ederek davranışın sosyolojik yönlerini ele almıştır. Durkheim’in yaptığı çalışmalarda, herhangi bir grupla kendisini özdeşleştirememiş, evlenmemiş ya da boşanmış kişilerin intihar davranışında bulunma olasılıklarının daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur.
Freud’a göre intihar davranışı depresyonla ilişkilidir. Kişi depresyondayken sevgi nesnesinin kaybı ile karşı karşıya kalmıştır. Kaybedilen sevgi nesnesi gerçek veya hayali olabilir. Sevgi nesnesinin kaybı ile kişinin kendisini terk edilmiş hissetmesine ve hayatı anlamsız bulmasına neden olmuştur. Kaybedilen sevgi nesnesine karşı duyulan düşmanca duyguların kişinin kendisine dönmesi ile birlikte kendisine zarar veren davranışlarda bulunmasıdır.
İntihar ve Kişilik
- İntihar girişimi ele alındığında cinsiyetler arasında sorumluluk alma davranışı erkeklerde daha yüksektir. Kadınlarda, belirsizlik korkusu, merhametlilik ve erdemlilik daha yüksektir.
- Ödül bağımlılığı ve intihar girişimi arasında ilişkiye bakıldığında, ödül bağımlılığı ile intihar girişimi arasında negatif bir ilişki vardır.
- İntihar girişiminde bulunmuş kişilerin iş birliğine daha az yatkın olduğu araştırmalarca ortaya konmuştur.
- Araştırmalara göre empatinin intihar girişiminde bulununan kişilerde daha düşük olması, ikili ilişkilerde sıklıkla yaşanan sorunlardan kaynaklanabileceği düşünülmüştür.
Yapılan bir araştırmaya göre problem çözme alanında başarı sağlayan bireyin intihar davranışında bulunma olasılığı azalmaktadır ancak kaçınma davranışı gösteren bireylerin intihar etme olasılıkları artmaktadır. Öfke ile baş etmek için seçilen kaçınma davranışı, kişinin öfkesini kendi iç dünyasında yaşamasına sebep olur ve bazı bireylerin de bu öfkeyi dışa yöneltip öfkelerini artırmalarından dolayı intihar etme davranış olasılığı yükselecektir.
Kaynaklar ve İleri Okumalar
- Aydin, Memduha & Hacimusalar, Yunus & Hocaoglu, Cicek. (2019). İntihar Davranışının Nörobiyolojisi. Psikiyatride Guncel Yaklasimlar. 1-23. 10.18863/pgy.382119.
- Duman, Nesrin. (2019). İNTİHAR VE MEDYA. 323-332. 10.17753/Ekev1008.
- Karataş, Zeynep & Çelikkaleli, Öner. (2018). Beliren Yetişkinlikte İntihar Olasılığı: Stresle Başetme, Öfke ve Cinsiyet Açısından Bir İnceleme. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 14. 450-462. 10.17860/mersinefd.402052.
- Yumru, Mehmet & SAVAŞ, Haluk & Herken, Hasan & kokaçya, Hanifi. (2008). İntihar ve kişilik.
- https://www.who.int/mental_health/prevention/suicide/suicideprevent/en/
