Analitik Psikoloji, Carl Gustav Jung tarafından geliştirilmiştir. 1913-14 senesinde Freud ile iletişimini komple kesiyor. Psikolojik tipler, arketipler, psişe, kollektif bilinç dışı, kişisel bilinç dışı, yaşam enerjisi(libido), ego
Kişilik yapısı: Ego-Kişisel Bilinçdışı-Kollektif(IRKSAL) Bilinçdışı olarak 3 temele ayrılır.
Bilinç: Kişinin farkında olduğu, tanıdığı kişilik parçasıdır. Bilinç alanını 4 temel zihinsel işlev ile (düşünme, duyum, sezgi, hissetme) ile geliştiririz.
Ego: Bilincin merkezinde yer alan, algılama, hatırlama, hissetme organıdır. Temel işlevi de kişinin kendini ve çevresini nasıl gördüğünü yordar. Damıtma mekanizmasıdır neyin geçip neyin geçmeyeceğine karar verir. Zihinsel işlevler neyin buraya geçeceğine karar verir. PERSONA burada yer alır.
Kişisel Bilinçdışı: Egoya komşu, bilince hiç ulaşmamış ya da bastırılmış geri gönderilmiş yaşantılar buradadır. Bazı bölümler bilince istenirse çıkabilir. Rüyalar ve kompleksler bu alanda olur biter.
Kollektif Bilinçdışı: İnsanlık tarihi boyunca kalıtımla gelen ortak deneyimlerin izlerini içeren alan. Bazı şeyleri kolayca algılayıp tepki verebilmemiz bu alan sayesindedir. İçeriğinde ırksal anılar, içgüdüler ve arketipler oluşturur.
Arketip:Hayali temsiller,zihinsel imgeler. Evrenseldir. 4 temel arketip vardır.
- Persona: Toplumun onayını almak için girdiğimiz maske. Birden fazla olabilir. (Eğer kişi kendi egosunu persona ile özdeşleştirirse şişme yaşanır)
- Anima ve animus: Karşı cinsten özellik kazanabilmemiz, uygun cins imajları oluşturabilmemiz ve karşı cins ile etkileşimde bir çerçeve oluşturabilmemiz açısından önemlidir. Aşırısı ve inkarlık durumu ciddi sorunlar yaratır.
- Gölge: Karakter, karanlık ve derin yönü, hayvani yön ve temel içgüdüleri içerir.
- Self(Benlik): Merkez arketip olup, diğer arketipleri düzenler, örgütler. Bilinç ve bilinç altı arasında bir denge kurar. Tüm insanlarda entegre olmuş tutarlı bir benlik yapısı oluşma eğilimi var. Bu sağlanırsa kendini gerçekleştirme sağlanır.
Psişe Nasıl İşler?:Bütün kişilik bölümleri etkileşim içindedir. Yaşam enerjisi, libido(RUHSAL ENERJİ), temel ihtiyaçların karşılandıktan sonra, manevi, felsefi ihtiyaçların karşılanmasını içerir. Ruhsal enerjinin psişeye dağılması durumu 3 temel ilkeye göre işler.
- Eşdeğerlik ilkesi: Enerji miktarı sabittir. Bir alanda azalma varsa aynı miktardaki enerji başka bir bölüme aktarılır.
- Entropi İlkesi: Sistemdeki enerjinin dengelenmesine ihtiyaç vardır. Bunlar arasında denge kurma çabasına denir.
- Karşıtlar ilkesi: Her şey karşıtı ile vardır. Beyaz olmadan siyah olmaz. =Yaşamın temel amacı da karşıtlar arasında denge kurmaktır=
Yaşam Dönemleri
- Çocukluk: Düzensiz davranış, içgüdüsel hareketler, libidinal enerji öğrenmeye odaklı
- Gençlik (35-40 maks): Libidinal enerji toplumsal hayatla ilgili beceri kazanmaya odaklı
- Orta Yaş: Biyolojik oryantasyon manevi oryantasyona bırakır. Libido maneviyata, kültürel ve yaşamın anlamıyla ilgili konulara yönelir.
- Yaşlılık: Son dönemde çocukluğa benzer bilinçdışı görülür.
Tutumlar: İçedönük ve Dışadönük.
İşlevler: Düşünme, duyum, sezgi, hissetme
Psikolojik Tipler: 8 Tane
- Dışadönük Düşünen: Çevredeki şeyleri öğrenmeye yoğun enerji harcar. Nesnel dünya hakkında bilgi toplar. Mantık ve düzenden hoşlanır.
- İçedönük Düşünen: Çevredeki olayları değil iç dünyayla ilgili düşünür. Aşırıya kaçanlarda şizofrenik bir izlenim verir.
- Dışadönük Hisseden: Kadınlarda/ Değerli kabul edilen şeyleri kabul eden, genelde uyumlu tipler. Gösterişi severler. Yapmacık ve tutarsız olabilir.
- İçedönük Hisseden: Kendi iç dünyasında yaşayan tipler. Şiir, din vs.
- Dışadönük Duyusal: Erkek/ pratik aklına koyduğunu yapan risk alan, sapkın, madde kullanan, tehlikeli sporlar yapan tipler.
- İçedönük Duyusal: İnsanlardan kopuk. Kısır kişiler
- Dışadönük Sezgisel: Karar ve davranışlara sezgiler rehberlik eder. Yeni şeyler peşinde koşar. Fikirden fikire atlar, tutarsız.
- İçedönük Sezgisel: Kollektif bilinçdışı ile ilgili, mistik, eksantrik tipler. Hayallerine inanan bir grup bulup tarikatlaşabiliyorlar.
Yaşamın Amacı: Psişenin uyum içinde olmasıdır. Kişi, psişenin, farklı yönlerini bilip tanımalı ve bilince çıkarmalıdır. Psişede yer alan bütün bölümlerin bireyselleşmesinden sonra bütünleşme olur. Bu self arketipinin gelişimini sağlar. Orta yaştan önce gerçekleşmez.
Tedavi: Kişinin tamamen kendini tanımasını ve yeniden biçimlendirilmesini sağlar. İç dünyasından kopmış kişilerin iç dünyası ile buluşmasını sağlamak önemlidir. Tedavi yöntemlerini katı kavramlarla sınırlamaz. Bu nedenle keskin bir yöntem ve disiplin izlemez.
Tedavi sırasında önce bilinç ele alınır ve ayrıntılı olarak sorgulanır. Daha sonra bilinç dışı ele alınır. Bilinç dışımın tanınabilmesi için rüyalar, sanat yapıtları yorumlanır.
- Rüya Analizi: Rüyadaki simge neyi çağrıştırıyor? Bir dizi rüyayı yorumlamak daha bilgi vericidir. Bir rüyadaki içerik çok açık olmadıkça terapist diğer rüyayı bekleyebilir.
- Bilinçli duruma ilişkin düşler
- Kişisel Bilinçdışının doğurduğu
- Kollektif Bilinçdışının sebep olduğu (gelecekten haber verebilir, akıl hastalığı)
- Sanat Yapıtının İncelenmesi: Sanatçının bilinçdışının incelenmesi, aile çocukluk anılarının anlaşılacağı söylenmiştir.
- Terapi Ortamı: Özel bir düzen gerekmez. Rahat 2 koltuk. Arada masa olabilir. Not alınabilir.
Transferans:
- Kişisel Transferans: Hastanın geçmiş yaşamındaki kişileri terapiste yansıtması
- Arketipsel Transferans: Terapistin, sihirbaz vs olduğu düşünmek ve yansıtmak.
Karşıt Transferans: Kaçınılması gerekmez, terapiste rehberlik eden bir durum olarak görülmesi gerektiğini söylüyor.
