Birlikte değişim teorisi (covariation theory) Herold Kelley tarafından ortaya atılmıştır. Teoriye göre insanlar, bir etkinin belirli bir nedenle farklı durumlarda bir arada olup olmadığını gözlemleyerek neden atfederler. Kelley’ye göre, insanlar olaylardaki farklı etkilerin sonuçlarını değerlendirir ve birlikte değişip değişmediğine bakarlar.Kelley’in teorisinde, insanlar, bir olaya açıklama getirirken sebep atıflarını üç ana gruptan seçerler. Sebep ya failde (veya […]
Uygun Sonuç Çıkartma Teorisi
Jones ve Davis’in (1965) tarafından ortaya atılan “uygun sonuç çıkartma teorisi” (correspondent inference theory), bir kişinin davranışının kişisel özelliklerinden mi yoksa durumun etkisinden mi kaynaklandığına nasıl karar verdiğimizle ilgilenir. Sosyal psikolojide incelenen teorilerden birisidir. Bir kişinin davranışının nedenini belirlerken ilk olarak toplumsal olarak istenir olup olmadığına dikkat ederiz. Toplumsal olarak istenmeyen davranışlar genellikle kişisel özelliklerle […]
Bilişsel Çelişki Teorisi
Bilişsel Çelişki Teorisi, insanların çelişkili düşünceler ve davranışlar arasında tutarlılık arama veya tutarlılık yaratma eğiliminde olduklarını açıklar. Ancak bu tutarlılık sağlanamadığında veya oluşturulamadığında, psikolojik stres artar ve daha rahatsız edici bir duruma dönüşebilir. Bu tür bir çelişki durumunda, genellikle rasyonel olan, çelişkili inançlar, düşünceler ve davranışlardan birini, ikisini veya tamamını terk etmektir. Ancak çoğu durumda […]
Psikolojide Tutum Nedir?
Tutum her zaman zihinsel bir yapı olarak ele alınmış ve davranış yoluyla kendini görünür kıldığı iddia edilmiştir. Bugün ana akım sosyal psikoloji de bu iddiayı sürdürmektedir. Tutumlar, davranışları etkilediği varsayımıyla popülerliklerini koruyan bir kavramdır. Tutumları bilmek, davranışların önceden tahmin edilebilmesi amacıyla önem kazanır. Eğer tutumları biliyorsak, davranışları tahmin etmemiz de kolaylaşacaktır. Ayrıca, davranışlarda farklılık yaratmak için tutumları […]
Düşmanca ve Korumacı Cinsiyetçilik
Düşmanca Cinsiyetçilik Düşmanca Cinsiyetçilik, erkeklerin otoritelerini ve baskınlıklarını tehdit edebilecek kadınlara karşı açıkça sergilenen olumsuz bakış açısını ifade eden bir kavramdır. Düşmanca Cinsiyetçilik , geleneksel cinsiyet rollerinin ve erkek-kadın arasında algılanan güçlü-güçsüz ilişkisi, erkekler tarafından kadınlara küçük düşürücü özellikler ile ithamda bulunmaları, kadınları cinsel nesne olarak ele alması ve istismarı haklılaştırmayı içeren kavramdır. Örneğin kadınların, […]
Medyada Sosyal Temsil Olarak Erkeklik ve Kadınlık
Sosyal Temsil kuramı 1960‘lı yıllarda Serge Moscovici tarafından ortaya atılmıştır. Kuram temelini Durkheim’in kolektif temsil kuramından almıştır. Sosyal biliş süreçlerinin birey veya gruplar arası sosyal-psikolojik işleyişinin nasıl etkilendiğini ele alır. Bununla birlikte grup üyeliklerinin bireylerin bilincini nasıl şekillendirdiği ve sürdürdüğüne odaklanır. İnsanların dünyaya ilişkin paylaştıkları görüşleri ele alır. Teori, insanların aynı veya benzer görüşleri ne […]
İçgrup Yanlılığı ve Dış Grup Ayrımcılığı Toplumsal Cinsiyetler Yönünden İncelenmesi
İnsanlar kendilerini bir gruba ait hissetme eğilimine sahiptir. Sosyal psikolojide en önemli kavramlardan birisi grup kavramıdır. İnsanlar ait olduğu gruptan bir üyenin sahip olduğu özellikleri daha olumlu bulurken veya yaptığı davranışları daha olumlu bulabilmektedir. Birey iç grubundaki diğer üyeleri ile aralarındaki farkları az olarak algılamaya başlar ve kendi grubunu daha olumlu algılamayı tercih eder. Bunun […]
Sosyal Psikolojinin Toplumsal Sorunlara Uygulanması
Sosyal Psikoloji, birey-sosyal dünya arasında olan etkileşimi inceleyen, psikolojinin alt bilim dalıdır. Kişinin davranışlarının, düşüncelerinin, başka kişiler tarafından nasıl etkilediği sorusunun cevaplarını aramaya çalışan “Sosyal Psikoloji”, toplum içinde bulunan bireyin tutum, davranış ve inançları üzerindeki etkilerini araştırır. Sosyal Psikolojisi sayesinde toplum içinde yaşayan bireyi daha iyi anlayabilmekteyiz. Toplum içindeki bireyin toplumdan etkilenmesi ve bireyinde toplumu […]
