Terk Edilme Korkusu

Terk edilme korkusu, kişinin yaşadığı kayıplar, travmatik yaşam olayları, gelişimsel deneyimler sonucunda ortaya çıkabilecek karmaşık bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Terk edilme korkusu literatürde bir fobi olarak karşımıza çıkmasa da yıkıcı özellikleri olan korkulardan birisidir.

Terk edilme korkusu hakkında öne sürülen bir teoriye göre, bilişsel gelişimde kişinin yaşadığı problemlerden bahseder. Kişinin bebeklik döneminden itibaren, dünyayı algılaması, düşünce dünyasını oluşturmasında yaşanacak problemler ve kesintiler bu korkunun ortaya çıkmasında etkili olabilmektedir.

Yazının ilk cümlelerinde bahsettiğimiz gibi, terk edilme korkusu literatürde bir fobi olarak ele alınmasa da kişinin yaşamında tahribatlar yaşatabilecek bir korku olarak karşımıza çıkar. Kişinin yaşadığı tahribatlar, ikili ilişkilerini doğrudan etkileyecek tavizler, ikili ilişki kurmaktan çekinmek gibi farklı formlarda kendisini gösterebilir.

Terk Edilme Korkusunun Nedenleri

Geçmiş Deneyimler: Kişinin önceki hayatında yaşadığı travmatik olaylar, sevdiği bir kişiyi kaybetmesi, yakın arkadaştan ayrılık, romantik ilişkinin bitmesi gibi çeşitli nedenlere bağlıdır. Geçmiş deneyimlerin temelinde, ayrılık sürecinin ve daha sonrasının yönetilememesinden kaynaklanan tahribatların gelecek ilişkilere yansıtılmasıdır. Terk edilme korkusunu ele alırken, travmatik kayıpların da, kayıp yaşandıktan sonraki sürecin yönetilmesinde yaşanacak problemler neticesinde etkisi büyüktür.

Nesne Değişmezliği: Nesne değişmezliği etkenini yorumlarken, Jean Piaget tarafından ortaya atılan nesne kalıcılığı kavramından bahsetmek gerekir. Nesne kalıcılığı, bebeğin nesneyi doğrudan deneyimleyemediği zamanlarda nesnenin var olduğunu bilmesi durumunu açıklaması için kullanılan bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Ebeveynlerin erken dönemde kaybedilmesi, baba ya da annenin bebekten uzun bir süre boyunca uzakta kalması, ilgisiz ebeveynlik bu süreci sekteye uğratabilir. Nesne kalıcılığı kesintiye uğrayan bir kişinin terk edilme korkusu geliştirebilir.

Terk Edilme Korkusunun İşaretleri

1. Kişinin ulaşılması güç kişilere ve ilişkilere hızla bağlanması
2. Tamamen bağ kurmamak, uzun vadeyi ilgilendiren bir ilişkiden kaçınmak
3. İkili ilişkilerde memnuniyete dayalı davranışlar
4. İkili ilişki ne kadar sağlıksız olursa olsun sürdürme çabası
5. Duygusal yakınlık kurmakta zorluk çekmek
6. Kişinin kendisini değersiz ve güvensiz biri olarak ele alması
7. İnsanlara karşı yaşadığı güven problemi
8. Mükemmeliyetçi davranışlar, titiz davranışlar
9. Karşısındaki kişilerin çevresindeki yeni kişileri kıskanması
10. Yoğun bir şekilde ayrılık kaygısı hisleri yaşamak
11. Devamlı olarak kendisini suçlaması